«Լիտերատուրնայա գազետա» թերթը իր հոկտեմբերի 21–ի համարում զետեղել է Մոսկվայի «Ռուս-հայկական համագործակցություն» կազմակերպության նախագահ Յուրի Նավոյանի նյութը իր ղեկավարած կազմակերպության գործունեության մասին, որը խմբագրության կողմից վերնագրված է «Հասարակական դիվանագիտության ֆլագմանը»:
Այն ներկայացնում ենք թարգմանաբար:
Հասարակական դիվանագիտության ֆլագմանը
«Ռուս-հայկական համագործակցություն» կազմակերպությունը զբաղեցնում է հասարակական դիվանագիտության դաշտը և հայ-ռուսական երկոսության զարգացմանը նպաստում հանրային ծրագրերի միջոցով:
«Ռուս-հայկական համագործակցության» գործունեությունը ընթանում է մի քանի ուղղություններով. հարաբերություններ ռուսաստանյան քաղաքական ուժերի, վերլուծական կենտրոնների, գործող հայկական կազմակերպությունների հետ և այլն: Յուրաքանչյուր ոլորտի համար մշակված են կոնկրետ ծրագրեր և աշխատանքը այդ ուղղություններով կրում է համակարգված ու հետևողական բնույթ:
Այդպիսի ծրագրերից մեկը` «Զգու’յշ, պատմական փաստեր են», ուղղված է պատմության կեղծարարության և պատմական փաստերի աղավաղման փորձերի դեմ: Վերջին տարիների ընթացքում ռուսաստանյան առաջատար տեղեկատվական հարթակներում Կովկասագետների գիտական ընկերության, Սևծովյա-կասպիական տարածաշրջանի քաղաքական և սոցիալական ուսումնասիրությունների ինստիտուտի, Նորագույն պետությունների միջազգային ինստիտուտի հետ համատեղ ներկայացվել են հայ, ռուսաստանյան և օտար հեղինակների արժեքավոր ուսումնասիրություններ:
Վերլուծական ինստիտուտների հետ համագործակցության ծրագրերից կարելի է առանձնացնել Ռազմավարական հետազոտությունների ռուսաստանյան ինստիտուտի հետ համատեղ անցկացրած «Թուրքական գործոնը Մերձավոր Արևելքում և հետխորհրդային տարածքում» կլոր սեղանը 2012 թ. մարտին:
Հնարավոր չէ շրջանցել այնպիսի իրադարձություն, ինչպիսին «Ռուս-հայկական համագործակցության գրադարան» մատենաշարի հիմնադրումն է, ի դեպ, Ռուսաստանի պատմության հռչակման տարում: Մատենաշարի գրքերից ռուսաստանյան ընթերցողները տեղեկանում են, թե որքան սերտորեն են կապված մեր երկրների պատմությունների ճակատագրական էջերը: Արդեն ընթերցողի դատին են ներկայացվել այնպիսի արժեքավոր հրատարակություններ, ինչպիսիք են Ստանիսլավ Տարասովի «Առասպելներ ղարաբաղյան հակամարտության մասին» ժողովածուն, հայտնի կոնոդրամատուրգ և գրող Կիմ Բակշիի «Արցախի հոգևոր գանձերը», իտալացի հեղինակ Անտոնիա Արսլանի «Ասք Մշո ճառընտիրի մասին» վեպը, բաշկիր հեղինակ, ՌԴ Դաշնային խորհրդի անդամ Ռաֆայիլ Զինուրովի «Հայաստան. հազարամյակների ուղի…» եռահատորյակը, «Հայաստան-Իրան» հոդվածների ժողովածուն, Ռազմավարական հետազոտությունների ռուսաստանյան ինստիտուտի տնօրեն Լեոնիդ Ռեշետնիկովի «Վերադարձ Ռուսաստան» (հայերեն), պատմական գիտությունների դոկտոր Ալեքսանդր Կռիլովի «29-րդ և 67-րդ սիբիրյան հրաձգային գնդերը գերմանական ճակատում 1914-1918 թթ.» գրքերը:
Դրանից բացի, ակտիվորեն զարգանում է նաև «Հայաստանը բարեկամների աչքերով» ծրագիրը, որի շրջանակներում կազմակերպվում են ռուսաստանյան և օտար հեղինակների աշխատանքների շնորհանդեսները հայ ժողովրդի պատմության, մշակույթի և ժամանակակից Հայասասանի վերաբերյալ:
Մենք հիմնել ենք «Ռուսահայության ձայնը» տեղեկատվական-վերլուծական հետուստածրագիրը, որը երկշաբաթյա պարբերականությամբ հեռարձակվում է «Երկիր մեդիա» հեռուստանընկերության եթերում: Այս ծրագիրը համահայկական լսարանին ներկայացնում է ժամանակակից Ռուսաստանը և հայ համայնքը, միջազգային հարաբերությունների հրատապ խնդիրների, տարածաշրջանային քաղաքանության և հայկական հարցերի վերաբերյալ ներկայացնում ռուսաստանյան քաղաքական գործիչների և վերլուծաբանների կարծիքներն ու մեկնաբանությունները: Ծրագիրը ցույց է տալիս հայ համայնքի կյանքի տարբեր կողմերը, պատմում է համայնքի նշանավոր դեմքերի և Հայաստանի բարեկամների մասին:
Կայուն հարաբերություններ են պահպանվում ՌԴ Պետական Դումայի խմբակցությունների հետ, որոնց ներկայացուցիչները ներկա են լինում մեր միջոցառումներին: Կարևոր քաղաքական իրադարձությունների առիթներով կազմակերպվում են ռուսաստանյան խորհրդարանականների այցերը Հայաստան:
Մեր հիմնած քաղաքական բանավեճի «Երկխոսություն» ակումբը քնարկումների հարթակ է, ուր հայ, ռուսաստանյան և արտասահմանյան քաղաքական գործիչներն ու փորձագետները ներկայացնում են իրենց տեսակետները միջազգային կյանքի հրատապ հարցերի և հասարակական հնչեղություն ունեցող թեմաների նկատմամբ:
«Ռուս-հայկական համագործակցությունը» հաճախ է կարևոր հարցերի շուրջ կատարում հաղորդակցություն ապահովողի դեր Մոսկվայի հայկական կազմակերպությունների միջև, ինչպես նաև ապահովում նրանց համագործակցությունը տարբեր ձևաչափերով: Մենք կուտակել ենք Մոսկվայի բոլոր հայկական կազմակերպությունների հետ համագործակցության դրական փորձ: Մոսկվայի հայ համայնքում կա այն ըմբռնումը, որ առանձին կազմակերպություններ ի վիճակի չեն կրելու աշխատանքների ողջ ծանրաբեռնվածությունը: Վերջին տարիներին կազմակերպությունների միջև համագործակցությունը ընթանում է բովանդակային ծրագրերի շուրջ, չկա որևէ մեխանիկական միավորում: Անցյալ է դառնում սպառողական այն մոտեցումը, երբ բոլորը սպասում են, թե կգա ինչ-որ մեկը և կլուծի բոլոր հարցերը, իսկ երբ դա տեղի չի ունենում, ապա իրական գործունեությունը փոխարինվում է անվերջ բողոքներով և անպտուղ քննարկումներով: Անհրաժեշտություն է դարձել կազմակերպությունների պահվածքի և նրանց փոխգործակցության նոր մշակույթը: Մենք կարծում ենք, որ լիարժեք համայնքի ձևավորման բանալին բովանդակային միասնականությունն է` իրական կազմակերպական բազմազանության պայմաններում: Մոսկվայում որոշակիորեն ապահովված է հենց այդպիսի մթնոլորտ, և հաճելի է, որ դրանում մենք մեր ավանդն ենք ներդրել:
Հարկ է ընդգծել նաև ՀԱՊԿ հետ համագործակցության ծրագրերը: «Ռուս-հայկական համագործակցությունը», իբրև ՀԱՊԿ Վերլուծական ընկերակցության անդամ, մասնակցում է համապատասխան տեղեկատվական-վերլուծական ծրագրերին: Վերլուծական ընկերակցության շրջանակներում, մեր ջանքերով Երևանում 2013 թ. տեղի է ունեցել «ՀԱՊԿ-ն և անվտանգության ժամանակակից մարտահրավերները» միջազգային գիտաժողովը, որը ընդգծել է տարածաշրջանային անվտանգության և հավասարակշռության ապահավման գործում ՀԱՊԿ կարևոր դերը:
Միջպետական հարաբերությունների երկխոսության զարգացման և նոր քաղաքական մշակույթի դրսևորում է հանդիսանում միջկուսակցական համագործակցությունը: «Ռուս-հայկական համագործակցության» ջանքերով 2007 թ. հուլիսին կնքվել է առաջին հայ-ռուսական միջկուսակցական համաձայնագրը «Դաշնակցություն» և «Արդար Ռուսաստան» կուսակցությունների միջև: Այսօր այդ համագործակցությունը զարգանում է ոչ միայն երկկողմանի մակարդակով, այլ նաև Սոցինտերնի շրջանակում: Իսկ դա արդեն լրացուցիչ միջազգային հարթակ է համաշխարհային քաղաքականության առաջնային հարցերի վերաբերյալ Հայաստանի և Ռուսաստանի դիրքորոշումները ներկայացնելու համար: Հայ-ռուսական առաջին միջկուսակցական համաձայնագրի ստորագրմանը հետևեց նման համագարծակցության հաստատումը Հայաստանի և Ռուսաստանի իշխող «Հանրապետական» և «Եդինայա Ռոսսիյա» կուսակցությունների միջև 2008 թ. հունվարին:
«Ռուս-հայկական համագործակցությունը» մասնակցում է նաև միջխորհրդարանական երկխոսության զարգացմանը ՀՀ ԱԺ և ՌԴ Դաշնային ժողովի միջև համագործակցության միջխորհրդարանական հանձնաժողովի գործունեության շրջանակում և երկու երկրների խորհրդարանների համապատասխան կոմիտեների գծով:
Յուրի Նավոյան
«Ռուս-հայկական համագործակցություն»
կազմակերպության նախագահ
Флагман общественной дипломатии
(lgz.ru) Русско-армянское содружество (РАС) занимает нишу общественной дипломатии и способствует развитию российско-армянского диалога через общественные проекты.
Деятельность РАС развивается в нескольких направлениях: отношения с российскими политическими силами, аналитическими центрами, действующими армянскими организациями и др. Для каждого из этих направлений разработаны конкретные программы, поэтому работа по ним носит системный и последовательный характер.
Одна из таких программ – «Осторожно, исторические факты» – направлена против попыток фальсификации истории и искажения исторических фактов. За последние годы на российских передовых медиаплощадках были представлены ценные исследования армянских, российских и зарубежных авторов совместно с Научным обществом кавказоведов, Институтом политических и социальных исследований Черноморско-Каспийского региона, Международным институтом новейших государств.
Среди проектов сотрудничества с аналитическими институтами можно выделить круглый стол «Турецкий фактор на Ближнем Востоке и постсоветском пространстве», проведённый в марте 2012 года совместно с Российским институтом стратегических исследований (РИСИ).
Нельзя обойти такое событие, как учреждение, кстати, в Год российской истории, «Библиотеки Русско-армянского содружества». Из серии книг «Библиотеки» российские читатели узнают, как тесно связаны между собой судьбоносные страницы истории наших стран. Уже представлены такие ценные издания, как сборник статей известного политолога Станислава Тарасова «Мифы о карабахском конфликте», роман итальянского автора Антонии Арслан «Повесть о книге из Муша», трёхтомник башкирского автора, члена Совета Федерации РФ Рафаила Зинурова «Армения: путь тысячелетий…», сборник статей «Армения – Иран», книга директора РИСИ Леонида Решетникова «Вернуться в Россию» (на армянском языке), книга доктора исторических наук Александра Крылова «29-й и 67-й сибирские стрелковые полки на германском фронте».
Активно развивается программа «Армения глазами друзей», в рамках которой организуются презентации трудов российских и зарубежных авторов о культуре, истории армянского народа и современной Армении.
Нами учреждена информационно-аналитическая телепрограмма «Голос российских армян», которая дважды в месяц транслируется в эфире телеканала «Еркир Медиа». Эта программа показывает всемирной армянской аудитории современную Россию и представляет российскую армянскую диаспору, для чего приводятся мнения и комментарии российских политиков и политологов по актуальным вопросам международных отношений, региональной политики и армянской тематики.
Стабильно поддерживаются контакты с фракциями Государственной Думы РФ, представители которых присутствуют и выступают на наших мероприятиях. По поводу важных политических событий организуются визиты российских парламентариев в Армению.
Нами учреждён клуб политической дискуссии «Диалог». Это дискуссионная площадка, на которой ведущие российские, армянские и зарубежные политики и эксперты высказывают своё мнение по актуальным вопросам современных международных отношений и на общественно значимые темы.
РАС часто выполняет определённую роль коммуникатора между организациями армянской диаспоры в Москве, обеспечивая их сотрудничество в разных форматах. В московской диаспоре есть понимание того, что отдельным организациям не под силу вынести всю тяжесть работы. В последние годы взаимодействие организаций происходит вокруг содержательных программ, нет никакого механического объединения. Уходит в прошлое потребительский подход, когда все ждут, что кто-то придёт и решит все проблемы, а если этого не случается, реальная деятельность заменяется бесконечными жалобами и бесплодными обсуждениями. Необходима новая культура поведения организаций и их взаимоотношений. Мы считаем, что содержательное единение при реальном организационном многообразии – путь к созданию полноценной диаспоры. В Москве в определённом смысле обеспечена именно такая атмосфера, и нам приятно, что мы внесли в это свой вклад.
Следует выделить программы сотрудничества с ОДКБ. РАС как член Аналитической ассоциации ОДКБ участвует в соответствующих информационно-аналитических программах. В рамках аналитической ассоциации усилиями РАС в 2013 году в Ереване проведена международная конференция «ОДКБ и современные вызовы безопасности».
Важным компонентом межгосударственного диалога и проявлением новой политической культуры является межпартийное сотрудничество. Усилиями РАС в июле 2007 года было заключено первое российско-армянское межпартийное соглашение между партиями «Дашнакцутюн» и «Справедливая Россия». Сегодня это сотрудничество развивается не только на двухстороннем уровне, но и в рамках Социнтерна. А это уже дополнительная международная площадка для представления позиций Армении и России по актуальным вопросам международной политики. За подписанием первого межпартийного российско-армянского соглашению последовало установление межпартийного сотрудничества между партиями России и Армении – «Единая Россия» и «Республиканская партия Армении» – в январе 2008 года.
РАС участвует также в программах развития межпарламентского диалога в рамках деятельности комиссии по сотрудничеству между Федеральным собранием РФ и Национальным собранием Армении и по линии профильных комитетов парламентов России и Армении.
Юрий НАВОЯН, президент Русско-армянского содружества