«Յարգանք քեզ նահատակ ժողովուրդ, հազար տարիներու արիւնի մառախուղի մէջէն կը քալես վսեմ- օրէն դէպի վեհագոյն ու սքանչելի նպատակ` գրաւիչ որպէս փարոս, դիւթական որպէս ժպիտ, կը քալես հեւիհեւ, վիրաւոր, խոշտանգուած: Կը կրես հսկայ թիկունքիդ վրայ ծանր բեռ մը, որուն ծանրութեան տակ շատ ազգեր խորտակուած ու կորած են: Կը քալես այնտեղ, ուր կը մղէ քեզ քու անօրինակ ճակատագիրդ, ով գիտէ, որչափ փառքի կամ որպիսի նոր պայքարներու համար: Յարգանք քեզ մարտիրոս ժողովուրդ»:
Սուրիոյ Հայ Դատի Կեդրոնական Յանձնախումբին կազմակերպած «Հայ Դատի Լսարան»-ի 6-րդ նիստը տեղի ունեցաւ 12 Փետրուար 2015-ին, երեկոյեան ժամը 4:00-ին Հալէպի Արամ Մանուկեան Ժողովըրդային Տան «Անի» սրահէն ներս: Լսարանի ներկաները հաւաքուած էին միասնակամութիւն ցուցաբերելու մեր ազգային գերխնդիրներու նկատմամբ, իրենց դիմագրաւած մարտահրաւէրներուն դէմ յանդիման ոչ մէկ իրաւունք զիջելու եւ կամքին ամենատոկունը ցուցաբերելու մեր արդար պահանջատիրութեան մէջ:
Լսարանի զեկուցաբերներն էին Բերիոյ Հայոց Թեմի Ազգ. Առաջնորդարանի դիւանապետ, ազգային գործիչ Գրիգոր Տունկեան եւ Հայաստանի Հանրապետութեան Հալէպի Գլխաւոր Հիւպատոս Տիգրան Գէորգեան:
Օրուան բեմավարը ծանօթացընելով նիստին պատւոյ հիւրերը հրաւիրեց զեկուցաբեր Գրիգոր Տունկեանը` ներկայացնելու իր զեկոյցը: Ան երեք կարեւոր նշումներ կատարեց իր զեկոյցին ընթացքին, առաջինը այն էր, որ եթէ 1915-ի ցեղասպանութիւնը կը միտէր հայոց բնօրրանը վերջնականօրէն դատարկել ազգաբը- նակչութենէն, հայ ժողովուրդը պահանջատիրութեան լաւագոյն օրինակը դարձաւ տարիներ անց, 1918-ին հայկական պետականութիւն հաստատելով: Երկրորդ` հայկական պետականութեան վերականգնումը կը նկատուի մեր պահանջատիրական երթի հանգրուաններէն կարեւորագոյնը: Երրորդ` մեր պատմութեան մէջ մենք ունեցած ենք չորս հարստութիւն, իսկ հանրապետական պետականութեան հաստատումը կը համարուի 5-րդ հարստութիւնը: Զեկուցաբերը շեշտեց, թէ մեր ժողովուրդը նուաճած է միայն մէկ հանրապետութիւն, սակայն երեք հանգրուաններով` առաջինը Անկախ Հայաստանի Հանրապետութեան հանգրուանը, երկրորդը` խորհրդային հանգըրուանը, որուն ընթացքին թէեւ Հայաստանը կորսնցուց իր անկախութիւնը, սակայն անոր կողքին հայկական պետականութիւնը շարունակեց պահել հայ տեսակը որպէս առաջին տուեալ մեր պահանջատիրական երթին: Ապա ցեղասպանութեան յիսնամեակը եկաւ համախմբելու եւ համատեղելու մեր ազգային ձգտումը, մեզի անգամ մը եւս յիշեցնելու, որ մեր ժողովուրդը ուր որ ալ ըլլայ Հայրենիք թէ Սփիւռք, կոչուած է համատեղ աշխատանք տանելու, իսկ երրորդ հանգրուանը 23 Օգոստոս 1990-ին հռչակագրով հաստատուած Հայաստանի Անկախ Հանրապետութիւնը, որ հայ ժողովուրդին առջեւ պետական կառոյցի զարգացման եւ հայ պետականութեան վերականգնման ճամբան բացաւ: Ան նշեց, որ հայ ժողովուրդը ազատ, անկաշկանդ եւ, բոլոր ազգերու ու պետութիւններու համազօր, ստեղծագործ կեանք վարելու, միաժամանակ իր բռնագրաւեալ իրաւունքներուն վերատիրացած հանգամանքով գոյութիւնը շարունակելու պարտաւորութեան մէջ է այսօր:
Օրուան երկրորդ զեկուցաբերը Հ.Հ. Հալէպի Գլխաւոր Հիւպատոս Տիգրան Գէորգեան նշեց, որ Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումն ու դատապարտումը կը հանդիսանան Հ.Հ. արտաքին քաղաքականութեան առաջնահերթութիւններէն եւ Հայաստան, որպէս ցեղասպանութիւն վերապրած ժողովուրդի հայրենիք, մեծ պատասխանատուութիւն կը կրէ ապագայի ցեղասպանութիւններու կանխարգիլման համար միջազգային հանրութեան ուշադրութիւնը հրաւիրելու Հայոց Ցեղասպանութեան դատապարտման յոյժ կարեւոր գործընթացին: Ան նաեւ ընդգծեց, որ Հայաստանը միջազգային ամենաբարձր հարթակներէն բազմիցս բարձրացուցած է ցեղասպանութեան յանցագործութեան ճանաչման, դատապարտման եւ հետեւանքներու վերացման կարեւորութիւնը: Որպէս անոր վառ օրինակ` Տիգրան Գէորգեան դիտել տուաւ, թէ 2013-ին Մարդու Իրաւունքներու Խորհուրդի 22-րդ նստաշրջանի ընթացքին Հայաստանը նախաձեռնեց ցեղասպանութեան կանխարգիլման վերաբերեալ բանաձեւ, որ միաձայնութեամբ ընդունուեցաւ:
Խիստ կարեւորելով Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի միջոցառումները` գլխաւոր հիւպատոսը նշեց, որ ան Հայաստանի եւ աշխարհասփիւռ հայութեան պայքարի աւարտը չէ, աւելցնելով, որ «Կը յիշենք եւ կը պահանջենք» կարգախօսով անցնող միջոցառումները նոր փուլի սկիզբն են»: Այս խօսքով ան խիստ կարեւորեց Հայաստան-Սփիւռք ամուր կապերն ու համադրուած փոխգործակցութիւնը: Այս տարի Հայաստան միջազգային հարթակ պիտի դառնայ ցեղասպանութեան յանցագործութեան դէմ պայքարի, անոր դատապարտման եւ կանխարգիլման համար: Գլխաւոր հիւպատոսը նշեց, թէ կը նախատեսուի շարք մը միջոցառումներ իրականացնել թէ՛ Հայաստանի եւ թէ արտասահմանի մէջ:
Նիստը իր աւարտին հասաւ այն գաղափարով, որ ցեղասպանութիւնը կարելի չէ մոռնալ, եւ անոր ճանաչման ուղղուած պայքարը կարելի չէ աւարտել մինչեւ ամբողջական արդարութեան հաստատում, որովհետեւ թէեւ ցեղասպանութենէն անցած է 100 տարի, սակայն անոր հետեւանքները մենք կը զգանք մինչեւ այսօր:
Աւարտին տեղի ունեցաւ կարծիքներու փոխանակում եւ զրոյց: