کشتار ارمنیان در باکو

کشتار ارمنیان در باکو توسط پان ترکیست ها در روز ٦ فوریه ١٩٠٥ آغاز شد . در این قتل عام ٢٠٥ ارمنی به قتل رسیده و ١٢١ ارمنی نیز مجروح شدند . ” اورست سمونین “، خبرنگار روزنامه ” نوویه اوبوزرنیه “، درباره قتل عام ارامنه باکو نوشته است: ” ترک ها (منظور ترک زبانان ساکن قفقاز می باشند که در آن زمان” تاتار “ نیز نامیده می شدند و بعدها با اطلاق نام ” آذربایجان “ به منطقه ” اران “، نام ” آذربایجانی “ به آن ها اطلاق شد. ) بی رحمانه ارامنه را در کوچه های” ورونتسوف “،” بازارنايا “ و” شاماخی “ به قتل می رسانند. وقتی تمام آنچه را که فقط در طول سه ساعت دیدم، به خاطر می آورم، خون در رگ هایم منجمد می شود . در کوچه ” بازارنايا “ هزاران ترک مغازه های ارامنه را مورد تخریب و غارت قرار می دادند. … در کوچه ” وودینسکی “ جسد یک کودک ارمنی کشته شده را دیدم . … ساعت ١١ صبح روز ٩ فوریه … عازم کوچه ” ورونتسوسكایا “، محل حریق منازل خانواده های ” لازاریان “ شدیم.

حدود ١٧ جسد تغییر شکل داده و سوخته شده انباشته شده بودند که پنج جسد متعلق به کودکان بودند . … از پشت مغازه کفاشی صدای شلیک اسلحه شنیدیم ، وقتی نزدیک شدیم ، دیدیم چگونه ترک هایی که به خانه یک ارمنی حمله کرده بودند ، ساکنان خانه را شکنجه نموده و به قتل می رساندند. “ عوامل افراطی ترک به خانه” بالابک لالایف “، تاجر ثروتمند ارمنی ، حمله نمودند که در نتیجه آن بیست نفر به قتل رسیدند. عدم افشاء قتل عام ارامنه در باکو ناممکن بود .

وحشی گری ها و رفتار غیر انسانی پان ترکیست ها و عوامل افراطی ترک زبان علیه ارامنه نه تنها از سوی افراد بی طرف بلکه حتی از سوی خود ترک ها تایید شده است . به عنوان نمونه ، یک شاهد عینی ترک تبار در روزنامه ” باکینسکیه ایزوستیا “ به چگونگی آتش زدن منازل ارامنه و قتل فجیع ساکنان آن ها و عدم ترحم مهاجمان به زنان اشاره نمود.خبرنگار نشریه ” تیفلیسکی لیستوک “ درباره این کشتار نوشته است : ” یک تلقی همگانی حاکم است و آن اینکه کشتار ارامنه ، یعنی آن کشتار وحشتناک سازمان دهی شده بود. … پیرمردی کوچک ، لاغر و نگون بخت را دیدم که علاوه بر شلیک سه گلوله به او ، سرش را بریده و از تن جدا کرده بودند. در قبرستان باکو روی یکی از توده های اجساد (جسد) یک زن حامله افتاده بود .

وحشی ها با چند ضربه چاقو رحم زن بیچاره را پاره کرده ، کودک را بیرون آورده و روی جسد ( مادرش ) انداخته بودند . “ همچنین ” ماکسیم گورکی “ ، از نويسندگان معروف جهان ، در نوشته ای تحت عنوان ” تزار روسی “ به نسل کشی ارامنه در باکو اشاره کرده است . سرانجام روز ٩ فوریه اوضاع شهر آرام شد اما در اواخر ماه اوت همان سال مجددا قتل عام ارامنه از سر گرفته شد و در طول یک هفته ٣٠٠ الی ٤٠٠ ارمنی در باکو کشته و ٧٠٠ نفر مجروح شدند . پان ترکیست ها حتی به کسانی که سعی در پنهان کردن و نجات ارامنه داشتند، رحم نمی کردند . به این ترتیب ،” میشل تیمون “، مهندس فرانسوی که چند خانواده ارمنی را نجات داده بود ، به درون يك چاه حفاری نفت که در حال سوختن بود ، انداخته شد و به قتل رسيد .

در نهایت موج سوم نژادکشی ارامنه در باکو در سال ١٩٠٥ در روز ٢٠ اکتبر آغاز شد و در روز ٢١ اکتبر منازل خانواده های ارمنی ” میرزابکیان “، ” شاگیدانیان “،” بودودقیان “ و ١٣ خانه دیگر به آتش کشیده شدند . کشیش ” مسروپ خورخوروئی “، از روحانیون ارمنی باکو ، یکی از قربانیان کشتار ارامنه در این محله بود . همچنین در روز ٢٤ اکتبر مهاجمان پان ترکیست با حمله به یک نوانخانه ، ٦ زن و کودک ارمنی را به قتل رساندند .