ترجمه از: سلین آقاجانی
آخرین پادشاه بابل از نژاد “ارمنی”،به نام “آراخا” که به “نبوچادنزار چهارم” نیز معروف بود. سال 539 قبل از میلاد مسیح،با پیروزی هخامنشیان، بابلی ها چندین بار تلاش کردند تا با ایرانیان مقابله کنند.اولین نبرد توسط بخت نصر سوم (نبوچادنزار سوم) صورت گرفت اما با پیروزی ارتش داریوش بزرگ به اتمام رسید.آخرین نبرد نیز توسط آراخا ارمنی (نبوچادنزار چهارم) برای برگرداندند تاج و تخت،صورت گرفت.
شهر باستانی بیستون حاوی چندین آثار باستانی است از جمله کتیبه ای معروف از داریوش اول. شورش آراخا و سرکوب متعاقب آن توسط داریوش چنین ثبت شده است:
داریوش شاه گوید: چون در پارس و ماد بودم باز دومین بار بابلیان نسبت به من نافرمان شدند. مردی آراخا نام ارمنی پسر “هالدیتا” او در بابل برخاست. سرزمینی “دبال” نام در آنجا به مردم دروغ گفت [ که ] من نبوچادنزار پسر نبونعید (نابونیدوس) هستم. پس از آن بابلیان نسبت به من نافرمان شدند. به سوی آن آراخا رفتند (گرویدند). او بابل را گرفت. او در بابل شاه شد.
داریوش شاه گوید: پس از آن من سپاهی به بابل فرستادم. “وین دِفرنه” (اینتافرنس) نام پارسی بنده من او را سردار کردم. چنین به آنها گفتم: پیش روید آن سپاه بابلی را که خود را از آن من نمی‌خواند بزنید. پس از آن وین دِفرنه با سپاهی رهسپار بابل شد. اهورا مزدا مرا یاری کرد. به خواست اهورا مزدا، وین دِفرنه بابلیان را بزد و اسیر آورد. از ماه “مرکزن” ۱۱ ۲۲ روز گذشته بود. آنگاه آن آراخا و مردانی که نزدیک ترین پیروان او بودند گرفتند و در بابل به دار آویخته شدند.
این آخرین بار بود که کسی توانست تا بر علیه داریوش بزرگ شورش کند.
واقعیت جالب این است که آراخا و پدرش از اهالی ارمنی بودند و ترجمه آراخا در زبان ارمنی به نام “ولیعهد” شناخته شده است و امروزه نیز نام “آرا” در ارمنستان بسیار مشهور است. جالبتر آنکه پدر آراخا، “هالدیتا” در آثار بیستون داریوش توصیف شده است. هالدیتا نام خدای بزرگ اورارتوی “خالدی” است و پسوند “تا” در زبان ارمنیان به بخشیدن ترجمه شده است. برای مثال امروزه مردم کشور ارمنستان می گویند “Astvats-ta”یعنی به امید خدا.در دوران قدیم مردم ارمنی خدای خالدی را پرستش می کردند و می گفتند “Haldi-ta” که خالدی همان نام خدای اورارتو می باشد و پسوند “تا” که همان بخشیدن بود ارتباط دارد.نام هالدیت به معنی “هدیه خدا” در بسیاری از زبان ها مشهور است.با این حال شواهد چنین به نظر می رسد که مردم اورارتو از نیاکان ارمنی‌ها به شمار می‌روند . نهایتا مورد آخر که کم اهمیت هم نیست شواهد ژنتیکی جدیدی است که در استخوان های دفن شده مردم اورارتو یافت شده که مطابق با ژنتیک ارمنیان است.
منبع: http://www.peopleofar.com