«Էլէֆթէրոթիփիա» օրաթերթի Ատրպէյճանի դեսպանի հարցազրոյցին մէջ հնչած ապատեղեկատուութեան դէմ
«Էլէֆթէրոթիփիա» օրաթերթին մէջ անցեալ շաբթու ընթացքին լոյս տեսած էր Ատրպէյճանի դեսպան Ռահման Մուսթաֆաեւի հարցազրոյց մը, ուր լայն ապատեղեկատուութիւն կը կատարուէր Ղարաբաղեան հակամարտութեան դրդապատճառներուն, պատերազմի տարիներուն եւ յատկապէս Խոճալուի դէպքին։
Հ.Յ.Դ. Յունաստանի Հայ Դատի Յանձնախումբը նամակ մը ուղարկեց օրաթերթի խմբագրութեան, պարզելով իրական պատմական դէպքերը եւ ճշմարտութեան սիրոյն՝ պահանջելով սոյն նամակի հրատարակութիւնը։
«Էլէֆթէրոթիփիա» ընդառաջելով Հ.Յ.Դ. Հայ Դատի Յանձնախումբի բողոքի նամակին, իր ամբողջութեան մէջ հրատարակեց նամակը, Շաբաթ-Կիրակի 1-2 Մարտ 2014ի իր թիւին մէջ։
Προς την Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Με αφορμή τους ισχυρισμούς της πρεσβείας του Αζερμπαϊτζάν, που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, περί δήθεν «σφαγής Αζέρων αμάχων από τους Αρμένιους», στην πόλη Χοτζαλού του Ορεινού Καραμπάγ, τον Φεβρουάριο του 1992, θεωρούμε αναγκαία την παράθεση ορισμένων στοιχείων, με αποκλειστικό σκοπό την ορθή ενημέρωση της κοινής γνώμης και την αποκατάσταση της αλήθειας.
Για τον λόγο αυτό παρακαλούμε να δημοσιευθεί στην εφημερίδα σας.
Η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν, επιδίδεται σε μια διαρκώς εντεινόμενη τακτική δυσφήμησης των Αρμενίων και παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης, με την διάδοση χαλκευμένων και ψευδών στοιχείων. Η περίπτωση της τραγωδίας του Χοτζαλού είναι χαρακτηριστική. Διαστρεβλώνονται και παραποιούνται τα πραγματικά γεγονότα για να μετατραπούν οι θύτες σε θύματα! Το Αζερμπαϊτζάν ήταν αυτό που σχεδίασε και εκτέλεσε τις οργανωμένες σφαγές των Αρμενίων στο Σουμγκάιτ, το Γκιροβαμπάτ και το Μπακού, καθώς και τις μαζικές εκτοπίσεις των Αρμενικών πληθυσμών, ως «απάντηση» στο καθόλα νόμιμο δικαίωμα των κατοίκων του Καραμπάγ για αυτοδιάθεση.
Οι Αρμένιοι του Καραμπάγ αναγκάστηκαν να οργανώσουν την άμυνά τους, για να σώσουν τις ζωές και τις περιουσίες τους. Έτσι ξέσπασαν οι ένοπλες συγκρούσεις και ο άνισος αγώνας μεταξύ των Αρμενίων αφενός, που μάχονταν υπέρ βωμών και εστιών και των τακτικών Αζερικών δυνάμεων αφετέρου, τις οποίες συνεπικουρούσαν μονάδες του σοβιετικού στρατού, καθώς και μισθοφόροι από πρώην σοβιετικές δημοκρατίες…
Το Καραμπάγ – Αρτσάχ στα αρμενικά – υπήρξε ανέκαθεν και καθόλη τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας του αρμενική επαρχία, αιώνες πριν την εμφάνιση των τουρκικών φύλων στις περιοχές αυτές. Εκεί έζησε και δημιούργησε ο Αρμενικός λαός, αφήνοντας ανεξίτηλα τα σημάδια του πολιτισμού του, αδιάψευστη μαρτυρία του οποίου συνιστούν τα αναρίθμητα αρχιτεκτονικά μνημεία –μοναστήρια, ναοί, κάστρα κα πύργοι –στα εδάφη αυτά.
Το 1921, μετά την κατάληψη και εγκαθίδρυση το αυταρχικού σοβιετικού καθεστώτος στις Δημοκρατίες του Καυκάσου, με απόφαση του Προεδρείου του Ρωσικού ΚΚ, και καθ’υπαγόρευσιν του Στάλιν, το Καραμπάγ προσαρτήθηκε αυθαίρετα στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, ως Αυτόνομη Περιοχή.
Ο λαός του Καραμπάγ, καθόλη τη διάρκεια της 70άχρονης αζερικής κυριαρχίας, υπέστη κάθε μορφή καταπίεσης και δεν έπαψε ποτέ να επιδιώκει τη διοικητική απεξάρτησή του από το Αζερμπαϊτζάν και την επανένωσή του με την Αρμενία.
Τον Φεβρουάριο του 1988, ασκώντας το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμά του, με μαζικές ειρηνικές διαδηλώσεις και με ομόφωνο ψήφισμα της τοπικής βουλής, διεκδίκησε το δικαίωμά του για αυτοδιάθεση. Εντός ελαχίστων ημερών, ήρθε η απάντηση των Αζερικών αρχών, κατά τα πρότυπα των Τούρκων αδελφών τους… Άγρια επίθεση και σφαγές των Αρμενίων κατοίκων επί τρεις συνεχείς ημέρες στο Σουμκάιτ, μόλις 20 χλμ από την πρωτεύουσα Μπακού… Οι σφαγές των Αρμενίων στο Σουμγκάιτ ήταν το πρώτο δείγμα εθνοτικής βίας στη σύγχρονη ιστορία της ΕΣΣΔ και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για το ξέσπασμα του πολέμου στο Καραμπάγ αλλά και την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Λίγους μήνες αργότερα ακολούθησαν νέες μαζικές σφαγές αμάχων, βιαιότητες και εκτοπίσεις Αρμενίων στο Κιροβαμπάτ, το Μπακού και άλλες πόλεις.
Με βαρύ τίμημα αίματος οι Αρμένιοι του Καραμπάγ κατόρθωσαν σταδιακά να απωθήσουν τους αντιπάλους και να απελευθερώσουν χωριά και κωμοπόλεις. Καθοριστική ήταν η ασφάλεια του Στεπαναγκέρτ, της πρωτεύουσας του Καραμπάγ, το οποίο οι Αζέροι βομβάρδιζαν ανηλεώς, με βαριά πυροβόλα και ρουκέτες, χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο το χωριό Χοτζαλού, μετατρέποντάς το αυτομάτως σε στρατιωτικό στόχο. Το Χοτζαλού έπρεπε να καταληφθεί και για τον πρόσθετο λόγο ότι ανέκοπτε την πρόσβαση στο μοναδικό αεροδρόμιο – σύνδεση του Καραμπάγ με τον έξω κόσμο για λήψη ανθρωπιστικής βοήθειας. Μεριμνώντας για την ασφαλή διαφυγή του άμαχου πληθυσμού, τον οποίο χρησιμοποιούσε ως ασπίδα ο αζερικός στρατός, στις αρχές Ιανουαρίου του 1992, οι αρχές του Καραμπάγ ενημέρωσαν την αζερική πλευρά για τις επικείμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Προειδοποίησαν τους αμάχους μέσω ραδιοφώνου, τηλεόρασης, φυλλαδίων κλπ, ότι τίθεται στη διάθεσή τους ασφαλής διέξοδος – διάδρομος διαφυγής προς την πόλη Ακντάμ, που κατείχαν οι Αζέροι, βόρεια του Χοτζαλού. Πράγματι επί δύο εβδομάδες, πριν από την έναρξη της επιχείρησης, οι Δυνάμεις Αυτοάμυνας του Ορεινού Καραμπάγ παρατηρούσαν μαζική έξοδο αμάχων, μέσω του διαδρόμου διαφυγής.
Η επιχείρηση εξουδετέρωσης της στρατιωτικής βάσης του Χοτζαλού ξεκίνησε στις 11μμ της 25ης Φεβρουαρίου και ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία σε πέντε ώρες. Οι δυνάμεις διάσωσης του Καραμπάγ, βρήκαν στο Χοτζαλού και στα περίχωρά του εκτός των νεκρών με στρατιωτική περιβολή, και 11 πτώματα αμάχων. Περίπου 700 άτομα, άμαχοι και στρατιώτες, παραδόθηκαν στις Δυνάμεις Αυτοάμυνας του Καραμπάγ. Τις επόμενες ημέρες, οι μεν άμαχοι αφέθηκαν ελεύθεροι άνευ όρων να επιστρέψουν στο Αζερμπαϊτζάν, οι δε ένστολοι αντηλλάγησαν αργότερα με Αρμένιους που κρατούνταν ως όμηροι από τους Αζέρους.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου 1992, 47 Αρμένιοι κρατούντο ως όμηροι στο Χοτζαλού, αλλά μόνον 13 βρέθηκαν εκεί μετά τη λήξη των επιχειρήσεων – μεταξύ αυτών 6 γυναίκες και ένα παιδί -, ενώ οι υπόλοιποι 34 όμηροι μεταφέρθηκαν από τους Αζέρους σε άγνωστη κατεύθυνση και δεν υπάρχει καμμία πληροφορία για την τύχη τους μέχρι σήμερα.
Καθώς εξελίσσονταν οι εχθροπραξίες στο Χοτζαλού, μια μεγάλη ομάδα από αμάχους αλλά και ένοπλους Αζέρους, κάνοντας χρήση του ανθρωπιστικού διαδρόμου, κινήθηκε προς το ελεγχόμενο από τους Αζέρους Ακντάμ. Κατά περίεργο τρόπο ωστόσο, και ενώ βρίσκονταν σε περιοχή απόλυτα ελεγχόμενη από τους Αζέρους, δέχθηκαν πυρά από την αζερική πλευρά, με αποτέλεσμα πολλοί εξ αυτών να χάσουν τη ζωή τους.
Σύμφωνα με μαρτυρίες τρίτων αλλά και Αζέρων αξιωματούχων, περιλαμβανομένου και του τότε Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Αγιάζ Μουταλίμποφ, το συμβάν αποδίδεται στις δυνάμεις που τον αντιπολιτεύονταν. Στο πλαίσιο της εσωτερικής διαμάχης εξουσίας, επεδίωξαν να επιρρίψουν την ευθύνη για ότι συνέβη στον ίδιον, πράγμα που οδήγησε στην ανατροπή του.
Αργότερα δρομολογήθηκε ενορχηστρωμένη προσπάθεια να επιρριφθεί η ευθύνη του θανάτου των αμάχων στην αρμενική πλευρά. Μάλιστα με την πάροδο των ετών, η προσπάθεια παραποίησης της αλήθειας και δυσφήμισης των Αρμενίων από τους Αζέρους, εμπλουτίζεται με «φωτογραφικό υλικό», όπως φωτογραφίες θυμάτων από το καταστροφικό σεισμό του ’83 στην Τουρκία, θυμάτων της Χαμάς στην Παλαιστίνη, του πολέμου στο Κόσσοβο, ή των πογκρόμ στα Βαλκάνια.
Αλλά και ο αριθμός των θυμάτων βαίνει αυξανόμενος. Αμέσως μετά τις επιχειρήσεις, ο αριθμός των θυμάτων σύμφωνα με τους Αζέρους αξιωματούχους ανέρχονταν σε 100. Εντός μιας εβδομάδος έφθασε στους 1234. Η κοινοβουλευτική επιτροπή που μελέτησε το ζήτημα «διόρθωσε» το νούμερο σε 450. Ενώ στο διάταγμα του Αλίεφ «Περί της Γενοκτονίας των Αζέρων» ο αριθμός των θυμάτων ανέρχεται σε χιλιάδες.
Αμέσως μετά τα γεγονότα ο Αζέρος δημοσιογράφος Τσινκίζ Μουσταφάγιεφ φθάνει στην περιοχή, φωτογραφίζει και περιγράφει τα όσα είδε. Δύο μέρες μετά επανέρχεται για να διαπιστώσει ότι κάποια πτώματα είχαν παραμορφωθεί ή κακοποιηθεί και είχαν μετακινηθεί για να φαίνεται πως έπεσαν από πυρά Αρμενίων. Αντιλαμβανόμενος ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει, διεξάγει τη δική του έρευνα και μιλά στο ειδησεογραφικό πρακτορείο DR-Press της Μόσχας για την ευθύνη της αζερικής πλευράς στα γεγονότα του Χοτζαλού. Σκοτώνεται λίγες μέρες αργότερα, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, κοντά στο Αγκντάμ.
Την ίδια εικόνα των κακοποιημένων πτωμάτων διαπιστώνει και η Τσέχα δημοσιογράφος Γιάνα Μαζάλοβα, η οποία βρέθηκε στην περιοχή αμέσως μετά τις επιχειρήσεις και επανήλθε δύο μέρες αργότερα.
Ο Αζέρος ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα Αρίς Γιουνούσωφ ανέφερε: «Η πόλη και οι κάτοικοί της σκόπιμα θυσιάστηκαν στο βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων» (αζερική εφημερίδα «Ζερκάλο», Ιούλιος 1992).
Ο Ταμερλάν Καράεβ, τότε Πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, ανέφερε: Η τραγωδία ήταν έργο των αζερικών αρχών και ιδιαίτερα ανώτερων αξιωματούχων» (αζερική εφημερίδα «Μουχαλιφάτ», 28 Απριλίου 1992).
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Χαΐντάρ Αλίεφ παραδέχθηκε ότι «η προηγούμενη ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν είναι υπεύθυνη» για τα γεγονότα στο Χοτζαλού. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 1992, σύμφωνα με το πρακτορείο «Μπιλίκ Ντουνιασί», με απέραντο κυνισμό ανέφερε: «Θα εκμεταλλευθούμε την αιματοχυσία. Δεν θα παρέμβουμε στην εξέλιξη του θέματος».
Οι προαναφερθείσες μαρτυρίες είναι ελάχιστα μόνο δείγματα της πληθώρας των μαρτυριών και στοιχείων που τεκμηριώνουν το γεγονός ότι, οι Αζέροι είναι υπεύθυνοι για τους φόνους στο Χοτζαλού, και ότι διέπραξαν ένα τερατώδες έγκλημα εναντίον του ιδίου του λαού τους, λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων και ραδιουργιών. Οι άμαχοι του Χοτζαλού έπεσαν θύματα των βρώμικων παιχνιδιών των αρχών του Μπακού, που αργότερα και μέχρι σήμερα προσπαθούν να μετατρέψουν την τραγωδία σε πολιτικό κεφάλαιο προς εκμετάλλευση και χειραγώγηση!