Եգիպտոսն առաջին իսլամական պետությունն է, որ բարձրացրեց Հայոց ցեղասպանության ճանաչման խնդիրը․ Արմեն Մազլումյան

(tert.am) Եգիպտոսի ՀՅԴ Հայ դատի հանձնախմբի նախագահ Արմեն Մազլումյանը Tert.am-ին պատմեց, որ հիմա Եգիպտոսի խորհրդարանի պատգամավորները Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտող բանաձևի տեքստն են պատրաստում, որ ներկայացնեն խորհրդարանի նախագահին, որն էլ պետք է հարցը խորհրդարանի օրակարգում ներառի:

«Եգիպտոսն առաջին իսլամական պետությունն է, որ բարձրացրեց Հայոց ցեղասպանության ճանաչման խնդիրը: Խնդիրը շատ նուրբ է, հնարավոր է, որ խոչընդոտների հանդիպի, այն քաղաքական շահերի հետ է կապված, այդ ամբողջ տարածաշրջանի քաղաքականության հետ է կապված»,- ասաց նա՝ միաժամանակ նշելով, որ պետք չէ մտածել, որ բանաձևի ընդունումը հաջողությամբ չի պսակվի:

Հիշեցնենք, որ Եգիպտոսի խորհրդարանի պատգամավոր Մուստաֆա Բաքրին հանդես է եկել օրենսդրական նախաձեռնությամբ, որով երկրի խորհրդարանին ու կառավարությանը կոչ է արել ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը:

Մուստաֆա Բաքրին հայտարարել է, որ պատմական փաստաթղթերը վկայում են, որ 1915-1922 թվականներին թուրք-օսմանցիները 1.5 միլիոն հայ են ոչնչացրել: Այդ փաստերը քննարկելու համար նա կոչ է արել խորհրդարանի հատուկ նիստ հրավիրել: Բաքրիի ներկայացրած նախագծի տակ ստորագրել է 337 պատգամավոր:

Արմեն Մազլումյանը հիշեցրեց, որ Հայոց ցեղասպանության 100–րդ տարելիցի նախօրեին իրենք Եգիպտոսում մեծ աղմուկ էին բարձրացրել և մարդկանց ուշադրությունը հրավիրել Հայոց ցեղասպանության փաստի վրա: «Հայոց ցեղասպանության մասին տեղեկատվություն տարածվեց Եգիպտոսի հեռուստաընկերություններով, գրքերով, համալսարաններում շատ աշխատանք տարվեց: Դրանից հետո խնդրի նկատմամբ եգիպտացիների մոտ թեմայի շուրջ հետաքրքրությունը բարձրացավ: Եվ երբ Թուրքիայի հետ Եգիպտոսի հարաբերությունները վատացան, և Թուրքիան սկսեց միջամտել այդ երկրի ներքին քաղաքականությանը, Եգիպտոսը որոշեց ինչ-որ դիրք բռնել՝ հակազդելու Թուրքիայի քաղաքականությանը»,- ասաց նա:

Միաժամանակ Արմեն Մազլումյանն ընդգծեց, որ չնայած քաղաքական հանգամանքները՝ Թուրքիային «պատժելու» կամ «վախեցնելու» Եգիպտոսի ցանկությանը, դատապարտող բանաձևը նախաձեռնող պատգամավորներն իրենց խոսքում անընդհատ նշում են, որ հարցը քաղաքական չէ, այլ մարդասիրական է․ «Ասում են՝ իրավազուրկ եղած հայերը պետք է իրենց իրավունքի տերը լինեն: Ասում են, որ իրենք միշտ էլ իրավազրկված երկրների կողքին են կանգնել»:

Անդրադառնալով նրան, թե ինչ կտա Եգիպտոսի խորհրդարանում Հայոց ցեղասպանության հարցը բարձրացնելը ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացում, Եգիպտոսի ՀՅԴ Հայ դատի հանձնախմբի նախագահը շեշտադրեց․ «Հատկանշական է, որ Հայոց ցեղասպանության մասին խոսում է իսլամիստական պետությունը: Կարծիք կա, որ Ցեղասպանությունը կրոնի պատճառով չի եղել, այլ Պանթուրքիզմի ծրագիրն իրագործելու համար է արված եղել այն: Դա մեծ պատճառ կլինի, որ իսլամական պետությունն ընդունի Հայոց ցեղասպանությունը: Հետո՝ Եգիպտոսի ճանաչումից հետո միջազգային հանրության կողմից Թուրքիայի վրա ճնշումները կշատանան»:

Արմեն Մազլումյանը նկատեց, որ նման գործընթացները, որ աշխարհի տարբեր մասերում տեղի են ունենում, կստիպեն Թուրքիային, որ ընդունի իր պարտությունը և հայ ժողովրդին հատուցում տա:

Եգիպտոսի խորհրդարանում Հայոց ցեղասպանության դատապարտման գործընթացի շարունակականությունը պահելու և վերջնական արդյունքին՝ դատապարտմանն ու բանաձևը ընդունելուն հասնելու համար, Արմեն Մազլումյանի խոսքով, պետք է շարունակեն սերտ կապեր պահել եգիպտացի խորհրդարանականների հետ:

«Պետք է ճիշտ ներկայացվեն հարցերը, չպետք է նաև արտաքին միջամտություններ լինեն․ սա Եգիպտոսի ներքին հարցն է, իրենք են որոշել և իրենք պետք է այդ որոշումն ընդունեն: Պետք է նաև Հայաստանն իր հարաբերությունները սերտացնի ընդհանրապես Արաբական աշխարհի և մասնավորապես Եգիպտոսի հետ: Միշտ պետք է Եգիպտոսի կողքին մնանք»,- ասաց նա:

Egypt first Islamic country to raise Armenian Genocide issue – ANC Egypt chairman

(tert.am) The parliament of Egypt, the first Islamist country to practically raise the Armenian Genocide issue, is now preparing a draft resolution to condemn the tragedy.

When completed, the document will be submitted to the parliament speaker for further processes, says Armen Mazlumian, the chairman of the Armenian National Committee (ANC) of Egypt.

“Egypt is the first country to raise the Armenian Genocide recognition issue. It is a very delicate matter, and they may encounter obstacles as it deals with political interests and policies across the region,” he told Tert.am, ruling out the possibility of the initiative’s failure.

It comes after Mostafa Bakri, an independent member of the Egyptian parliament, proposed a measure calling upon the legislative and government to acknowledge the Armenian Genocide.

In a speech in parliament in July, he said historical records expose the slaughter of 1.5 million Armenians at the hands of the Ottoman Empire between 1915 and 1922. He urged the legislative to call a special session to consider the matter. Some 337 signed below the draft resolution.

Mazlumian said the Armenians in Egypt raised a wave of protest in the run-up to the Genocide centennial in an attempt to call attention to the problem. “The Egyptian TV channels, and books raised awareness of the Armenian Genocide; a lot of work was carried out also in universities. That increased interest in the topic among the Egyptians. When Egypt’s relations with Turkey deteriorated, and Turkey began intervening in the country’s domestic policies, Egypt embarked on efforts towards countering the Turkish policies,” he added.

Meantime, Mazlumian described the move as a humanistic rather than a political initiative. “They say dispossessed Armenians must stand by their rights. They say they have always offered support to the dispossessed,” he added.

“It is really notable that an Islamic state is vocal about the Armenian Genocide. There is an opinion that it [the Genocide] was not religiously motivated but was rather aimed at realizing the pan-Turkism program. After the recognition of [the Genocide] by Egypt, Turkey will be facing increasing pressure by the international community.”

Mazlumian said he believes that such processes in different part across the globe will eventually make Turkey come to terms with its defeat and pay reparations to the Armenians.

He added they intend to continue the dialogue with Egyptian lawmakers to finally achieve the adoption of the resolution.

“It is important to put matters right, and to rule out external interventions. This is an internal issue for Egypt; they have initiated the process, so the decision lies with them. Also, Armenia must establish closer relations with the Arab world, especially Egypt. We must always stand by Egypt,” he added.