(ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ) Տարբեր երկրներում հայկական համայնքների պահպանության երաշխիքը հայրենիքի հետ կապն ամրապնդելն է: Այս մասին «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում նշեց Հայ դատի հանձնախմբի ղեկավար Արմեն Մազլումյանը` անդրադառնալով եգիպտահայության խնդիրներին:
-Պարոն Մազլումյան, Եգիպտոսում մոտավորապես քանի՞ հայ է բնակվում: Հայերը հիմնականում ո՞ր քաղաքներում են կենտրոնացած:
-Եգիպտոսում ապրում է շուրջ 8 հազար հայ: Նրանք հիմնականում կենտրոնացած են Կահիրե և Ալեքսանդրիա քաղաքներում։ Այդ քաղաքներում ունենք մարզական եւ մշակութային հաստատություններ, բարեսիրական և օգնության միություններ, երեք հայկական թերթ, որոնք դժվար պայմաններում հայապահպանման բարդ աշխատանք են իրականացնում։ Մեծ գնահատանքով նշեմ, որ Ազգային առաջնորդարանը նյութական օժանդակությամբ սատարում է բոլոր միությունների ծրագրերին, ինչպես նաեւ անխտիր հոգում է համայնքի անդամների կրթության եւ բժշկական կարիքները։ Սատարում է նաև հայությունը եւ Հայաստանը արաբ շրջանակին ներկայացնելու բոլոր ձեռնարկներին։ Օրինակ՝ Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակի կապակցությամբ եգիպտացի ռեժիսորների կողմից արաբերեն լեզվով նկարահանված «Ով սպանեց հայերին» վավերագրական ֆիլմի ստեղծման աշխատանքներին, որ Նյու Յորքում ստացավ մրցանակ, ինչպես նաև արժանացավ Հայաստանի նախագահի մրցանակին։
-Վերջին տարիներին ի՞նչ միտում է նկատվում, հայերի հոսք դեպի Եգիպտո՞ ս, թե հակառակը:
-Ընդհանրապես, մեծ թվով արտագաղթ կամ ներգաղթ չկա։ 2011 թվականին հեղափոխության ժամանակ եւ դրանից հետո մի քանի հայ ընտանիք տեղափոխվել են ԱՄՆ։
-Սիրիահայերի տեղափոխություն Եգիպտոս նկատվո՞ւմ է:
-Եգիպտոսում սիրիահայերի թիվը մեծ չէ։ Մոտ տասն ընտանիք է եկել, որոնք սեփական աշխատանքով, բիզնես ծրագրով ապահովում են իրենց կյանքը։ Եղել են դեպքեր, երբ մեր օգնության կարիքն են ունեցել: Ազգային առաջնորդարանի միջոցով եւ օժանդակությամբ նրանց հարցերը կարգավորվել են։
Ի դեպ, ազգային առաջնորդարանն այսօր երեք տարի է կանոնավոր ձեւով նյութական օժանդակությամբ մասնակցում է սիրիահայության օգնության ֆոնդին, էջմիածնի եւ երկու կաթողիկոսների հովանավորած ֆոնդին։
-Տեղի հայերը հիմնականում ինչո՞վ են զբաղվում և ո՞ր ոլորտներում են ներկայացված:
-Եգիպտահայերը, ինչ ոլորտում էլ աշխատեն, միշտ եղել են առաջնագծում: Նրանք ճանաչված են որպես հմուտ, պարկեշտ, հավատարիմ, խելացի մասնագետներ: Նախկինում ունեցել ենք հայտնի քաղաքական գործիչներ, որոնք երկրում բարձր պաշտոններ են զբաղեցրել։ Ներկայում կան բժիշկներ, ճարտարապետներ, դասախոսներ, արվեստագետներ, դերասաններ, ոսկերիչներ, որոնք վայելում են եգիպտացի ժողովրդի հարգանքն ու վստահությունը։
-Ի՞նչ խնդիրներ ունի հայ համայնքը: Լեզվի, մշակույթի պահպանության առումով ի՞նչ դժվարություններ կան:
-Ինչպես աշխարհի տարբեր երկրներում բոլոր հայկական համայնքները, այնպես էլ Եգիպտոսում հայկական համայնքն ունի հայապահպանության խնդիր: Հայկական գաղութի պատասխանատուների եւ միությունների ներդրած հսկա ջանքերի շնորհիվ մենք կարողացել ենք պահպանել մեր ինքնությունը, մշակույթը եւ լեզուն։ Դժվարությունները շատ են, սակայն տեղական ուժերով և հաճախ դրսից եկած աջակցությամբ կարողացել ենք դժվարությունները հաղթահարել։
Հայության թեւի նոսրացման պատճառ են դարձել նաեւ օտար ամուսնությունները, որոնք դժվարացնում են հայապահպանման գործը։ Տեղական հայկական մարմինները պետք է ճիգ չխնայեն հայ պատանիներին եւ երիտասարդներին պահել անմիջական հայկական շրջանակներում եւ խրախուսել դեպի հայրենիք հաճախակի այցելությունները: Մենք աշակերտներին քաջալերում ենք, որ իրենց բարձրագույն ուսումը ստանան Հայաստանում` հոգալով նրանց բոլոր ծախսերը։ Մեր փրկությունը մեր հայրենիքի հետ կապն ամրապնդելն է։
-Հայապահպանության գործում կարևոր դերակատարություն ունեն կրթական հաստատությունները: Քանի՞ հայկական կրթական հաստատություն է գործում Եգիպտոսում:
-Երկու դպրոց ունենք, մեկը Կահիրեում, մյուսը Ալեքսանդրիայում։ Հակառակ աշակերտների փոքր թվին, հայոց լեզուն եւ պատմությունը եղել են ու կմնան մեր մեծագույն հետաքրքրություններից:
Armenians of Egypt enjoy respect and trust of Egyptian people
(ARMENPRESS) The guarantee of maintaining the Armenian communities in different countries is to strengthen the connection with the Fatherland, Chairman of the Armenian National Committee of Egypt Armen Mazlumyan told “Armenpress”.
-Mr. Mazlumyan, about how may Armenians live in Egypt? **In what cities they are mainly concentrated in?
-Over 8.000 Armenians live in Egypt. They are mainly concentrated in Cairo and Alexandria. In those cities we have sports and cultural centers, charitable and relief unions, three Armenians newspapers which carry out Armenian identity preservation works in difficult situations. I would like to state that the Prelacy materially assists the projects of all unions, as well as takes care of the educational and medical needs of the community members. Armenians also assist all initiatives aimed at presenting Armenia to the Arab circles. For instance, they assisted the works of shooting a film by the Egyptian directors which was called “Who killed Armenians” dedicated to the 100th anniversary of the Armenian Genocide. The film received a prize in New York, as well as a prize by the Armenian President.
-In recent years what trend is being realized, Armenians’ flow to Egypt or vice versa?
-In general, there is not a large number of emigration or immigration. During revolution in 2011 and following it a number of Armenian families have moved to the US.
-Are Syrian-Armenians coming to Egypt?
-The number of Syrian-Armenians is small in Egypt. Over 10 families arrived here who live with their own work, business. There were cases when we assisted them. Their issues were solved through the Prelacy and assistance.
Meanwhile, the Prelacy for already three years regularly provides material assistance to the Syrian-Armenian relief fund.
-In what sectors are the local Armenians mainly engaged in and represented?
-The Armenians of Egypt were always leading no matter in what sector they work. They are known as skilled, decent, loyal, intelligent professionals. Previously we have had famous political figures who had high posts in the country. Currently there are doctors, architects, lecturers, artists, actors, jewelers who enjoy the respect and trust of the Egyptian people.
-What problems does the Armenian community face? Are there any difficulties in terms of preserving the language, culture?
-Like all Armenian communities in different countries of the world, the Armenian community of Egypt as well faces a problem of preserving the Armenian identity. Thanks to the huge efforts made by the representatives and union of the Armenian colony we have managed to maintain our identity, culture and language. There are many difficulties, however, we were able to overcome them through local forces and sometimes through the support coming from abroad.
The foreign marriages become the reason of the reduction of Armenians which is an obstacle for the preservation of the Armenian identity. The local Armenian authorities must make efforts to keep the Armenian teenagers and youth directly within the Armenian circles and encourage them to frequently visit the Fatherland. We encourage the students to receive their education in the Armenian universities thus taking care of all their needs. Our salvation is to strengthen the connection with the Fatherland.
-The educational institutions play a key role in preserving the Armenian identity. How many educational institutions are there in Egypt?
-We have two schools, one in Cairo, the other in Alexandria. Despite the small number of school-children, the Armenian language and history have been and will remain among our greatest interests.